یادداشت های سخنرانی در مراسم یادبود استاد غلامرضا تنها،
معلم مدارس اسلامی و مربی برجسته حوزه هنر و اخلاق
۹۶/۷/۲۱
____________________
با نام خدا
تربیت اخلاقی، ماموریت “اهم” نظام های اموزشی و
پاشنه اشیل این نظام ها در دنیای امروز!!!
✔ چرا ماموریت “اهم”؟… طیف گسترده بی اخلاقی ها و آسیب های فزاینده اجتماعی ناشی از ان(((( کتاب هایی مانند “ما ایرانیان” را ببینید))))( علاوه بر این تجربه های روزمره هم موید این وضعیت است. در زمینه هایی مانند: خشونت در سطح جامعه و خانواده، جنگ و کشتار انبوه و بیرحمانه، بی احترامی در اشکال متنوع به زیستگاه انسان و سایر موجودات در ابعاد هوا_ اب و خاک ، خیانت در امانت و فساد اقتصادی، سوء استفاده از قدرت، کالا انگاری علم، ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی، فقدان ظرفیت گفتگو و تحمل رای مخالف، نگرش غیر انسانی به زن و رفتار غیر انسانی با او، رفتار نابهنجار ترافیکی …). درمان این بی اخلاقی ها بشکل ماندگار و پایدار باید در فرهنگ سازی از طریق تعلیم و تربیت جستجو شود… اما متاسفانه این ماموریت زمین مانده و معطل است و لذا ماموریت “اهم” است.
✔ چرا پاشنه آشیل؟ عجز و ناکارامدی در تدارک بستر مناسب و نزدیک شدن به این دستاوردها تقریبا فصل مشترک نظام های اموزش و پرورش است…. نه این که تلاش نمی شود، بلکه توفیق چندانی حاصل نمی شود… تک بعدی عمل می کنیم. یا مبتنی بر فهم و قدرت قضاوت درباره یک فضیلت، منهای تکوین گرایش به عمل در مخاطب شکل می گیرد، و یا عمل کور و احساسی منهای قدرت قضاوت درباره آنها …. هر دو اتفاق با هدف فاصله بسیار دارد. تعلیم و تربیت را بخاطر عدم کفایت در مواجهه با این بحران فراگیر باید بحران زده و فشل ارزیابی کرد
✔ چه باید کرد؟… یکی از بستر های مناسب، هنر است…. عمدتا “هنر های تجسمی (فیلم، نقاشی،گرافیک، کارکاتور، مینیاتور، مورال) در خدمت تربیت اخلاقی و ارزشی موثر“
…. پیشنهاد عملی: تعبیه کوریدورهای تفکر و اثرخوانی در مدرسه
_______
اما هنر چه مزیت یا ظرفیت ویژه ای دارد؟
✔ ظرفیت ایجاد عشق و عاطفه به عملی بر پایه کشف رمز از معانی مستتر در اثر هنری و دست یابی به دانش و شناخت نسبت به مضمون مستتر در ان (دو بعدی)
Cognitive feeling and feelingful cognition
✔ تربیت اخلاقی مبتنی بر تامل و تفکر در اثار هنری… نوعی قراردادن ترببت زیباشناسی در خدمت تربیت اخلاقی
✔ مثال ها: گورنیگا پیکاسو، عصر عاشورا فرشچیان،….
✔ در دو اثر علمی می توان این بحث را دنبال کرد:
۱) The enlightened cherishing: An essay on aesthetic education (1994)
Harry Broudy
در ۱۲۰ صفحه، توسط خانم دکتر منیره رضایی ترجمه شده ( ارزشگذاری بصیرت مندانه: جستاری در تربیت زیباشناسانه)
۲) The intelligent eye: learning to think by looking at art (1994)
David Perkins
در ۱۱۱ صفحه، (چشم هوشمند: با نگاه به اثر هنری تفکر کردن را بیاموزیم)
